Çok sayıda dişini kaybetmiş ve özellikle çekilen dişlerin arkasında diş olmayan hastalarda klasik manada sabit protez yapmak mümkün olmaz, bu hastalara implant destekli sabit protez veya kalan dişlerden destek alınarak iskelet protez yapılabilir.İskelet protezler hareketli protezlerdir.Hasta tarafından yemek sonralarında çıkartılıp temizlenmeli yine ayı şekilde gece uyumadan önce çıkarılıp temizlenmelidir.
Bu protezlerde tutuculuğu sağlamak için uygulanan 2 farklı sistem vardır.
1.sistem; Ağızda var olan dişlerden metal kroşeler ile destek alınarak uygulanan hareketli protez türüdür .Halk arasında bu kroşelere kanca ismi verilir. Bu protezlerde en önemli sıkıntı bu kroşelerin dişi çevreleyip saran görüntüsünün verdiği rahatsızlık ve tutuculuk problemidir.Ayrıca hijyen problemleri de yaratmaktadır.
2.sistem;Diğer tür tutucu parça ise hassas bağlantılı protez adını verdiğimiz protez türüdür. Bu proteze halk arasında çıtçıtlı protez de denilir. Hassas bağlantılı protezlerde hem stabilizasyon artar hemde estetik olarak daha güzel görünür. Çıtçıtlı protez adı verilen hassas bağlantılı protezler için bazı dişler porselen ile kaplanır ve porselen dişlerin üzerine hassas tutucular ( Çıtçıt ) koyulur.
İskelet protezler;
-Kalan dişlere tutturulmasının yanı sıra damağa da oturan şekilde tasarlanmıştır ve metal kancalar ile dişlere tutunur, bu kancalar protezin yerinde sağlam bir şekilde kalmasına yardımcı olur.
-Yapay dişler akrilik ve metal malzemeli protez tabanın bir parçasını oluşturur.
-İskelet protezler iyi yapılmadığı takdirde diş etlerine, dişlere ve diğer ağız dokusuna zarar verebilecek kapasitededir.Daha doğru bir ifadeyle gereğinden daha uzun kullanılmasıyla bozulan uyum sebebiyle çevre dokular zarar görebilmektedir.
-İskelet protezler plak yığılmasını özellikle doğal dişler ile protezin birleştiği yerlerde plak birikmesini teşvik eder. İyi tasarlanmış bir protez bu durumu minimum hale getirebilir.
-Protez dişleri akrilik veya porselenden üretilir.
– İskelet protezler takılmadan önce hastalıklı diş dokuları ve diş etleri tedavi edilmelidir.İskelet protezin kancayla tutunacağı dişlere kuron(porselen) uygulaması gerekir.Ancak bu tedavi maliyetini artırdığı için hastalar tarafından pek tercih edilmemektedir.Bu durum protezin ömrünü kısaltır.
Protez ağzınıza ilk takıldığında varlığına alışmak biraz zaman alabilir ve ufak tefek zorluklar yaşayabilirsiniz.Başlangıçta sadece yumuşak besinlerle beslenmek oldukça yararlı olacaktır.Çiğneme kasları,yanak ve dilin proteze adapte olabilmesi için bu çok önemlidir.
İskelet protezlerin bakımı:
İskelet protezler hareketli protezlerdir.Yani hasta tarafından takıp çıkarılabilen protezlerdir.Protezin bir kısmı doğal dişlere tutunurken(kroşe) bir kısmı da damak üzerine oturmaktadır.Bu alanlarda ne yazık ki besin birikimi olabilmektedir.İskelet protezler her yemekten sonra çıkartılıp temizlenmedilir.Ayrıca doğal dişler fırçalanmalıdır.Protez temizliğinde normal diş fırçası ve macunu kullanılmamalıdır.El sabunuyla protezi yıkayabileceğiniz gibi protez temizlemek için özel fırçalar ve macunlar kullanılabilir.
İskelet protezler uyumadan önce çıkartılmalıdır.Biraz önce anlattığımız gibi temizlenmeli ve tercihen kapalı bir kap içine su koyarak onun içinde bırakılmalıdır.Bu su içine protez temizleyici tabletler de atılması faydalı olacaktır.Bu tabletler protez üzerinde bakteri üremesini durdurarak protezinizin kokmasını engeller.
İskelet protezler metal bir alt yapı üzerine akrilik ve porselen materyaller kullanılarak yapılmaktadır.Baskı ve çiğneme kuvvetlerine karşı çok dayanıklı olmakla beraber sert zeminlere düşmeleri durumunda kolayca kırılabilmektedirler.Özellikle yıkama esnasında çok dikkat etmekte fayda var.